Πριν από τρία χρονιά, στην αρχή της μεγάλης κρίσης και της
έναρξης της μνημονιακής λαίλαπας, ο ελληνικός λαός ήταν εκείνος που
συκοφαντήθηκε οτο σύνολό του. Ξένοι παράγοντες, διεθνή μέσα ενημέρωσης, κυρίως
ευρωπαϊκά και προεχόντως γερμανικά, απέδωσαν απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς
στους Ελληνες πολίτες, αποκαλώντας τους τεμπέληδες του Νότου, απατεώνες,
διεφθαρμένους. Χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση, όλοι μπήκαμε στον ίδιο ντορβά. Ο
διασυρμός έπρεπε και ήταν καθολικός.
Στην ίδια θέση βρέθηκαν, άλλωστε, όλοι οι λαοί του
ευρωπαϊκού Νότου, καθώς θεωρήθηκαν εκ προοιμίου «ένοχοι», με την «τιμωρία» να
μοιάζει περίπου ως αναγκαίο κακό, ως θεία δίκη και λύτρωση μαζί. Κάτι ανάλογο
έγινε και στη συνέχεια, όταν στο στόχαστρο μπήκαν άλλες, ειδικότερες
κατηγορίες πολιτών. Οι δημόσιοι υπάλληλοι, για παράδειγμα, όχι μόνο στην
Ελλάδα, έγιναν αντικείμενο έντονης κριτικής. Εγιναν ξαφνικά, εν συνόλω,
κοπανατζήδες, επίορκοι, διεφθαρμένοι, «πελάτες» του φαυλοκρατικού κομματικού
συστήματος, εχθροί του δημοσίου συμφέροντος.
Η γενίκευση των ευθυνών ήταν και είναι πάντα ο καλύτερος σύμμαχος της εξουσίας. Ιδίως αυτής που παραπαίει και αναζητεί τρόπους επιβίωσης, εξαπατώντας τους πάντες ώστε να μείνει αυτή μόνη ανεύθυνη και... ατιμώρητη.
Οι κυβερνήσεις, διαχρονικά, θεωρείται ότι υπάρχουν για να
υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και μόνο. Στην πράξη ωστόσο τα πράγματα είναι
λίγο διαφορετικά. Η εκάστοτε εξουσία αξιοποιεί το δημόσιο συμφέρον ως
εργαλείο επιβολής της πολιτικής της ηγεμονίας. Το ταυτίζει εντέχνως με τα
συμφέροντα της άρχουσας ελίτ, τα
οποία αναδεικνύει ως την έκφραση της γενικής
βούλησης που εισήγαγε το αρχικό κοινωνικό συμβόλαιο. Εδώ αναφύονται
σημαντικά ερωτήματα:
1. Είναι η κυβέρνηση αυθεντικός και μοναδικός κριτής του
δημοσίου συμφέροντος, όπως επιδιώκει; Κάτι τέτοιο οδηγεί σε πλήρη κυβερνητική
αυθαιρεσία. Ο δικαστικός έλεγχος των πράξεών της είναι καθυστερημένος και
ελλιπής.
2. Μπορεί η έννοια του δημοσίου συμφέροντος να δικαιολογήσει
κάθε κυβερνητική ενέργεια; Αυτό επιθυμεί διακαώς η πολιτική τάξη που ασκεί
την εξουσία, για να καταργήσει κάθε άλλη διαμεσολάβηση. Αυτοανακηρύσσεται
μονομερώς σε καθολικό προστάτη της κοινωνίας και διεκδικεί να το πράξει,
ανέλεγκτα.
3. Ποιος ο ρόλος της συνταγματικής νομιμότητας; Στο όνομα
του δημοσίου συμφέροντος η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι επιλέγει πολιτικές που
στοχεύουν στο γενικό καλό. Κορυφαίο καλό θεωρείται η σωτηρία της χώρας.
Ωστόσο υπάρχουν διαφορετικές οπτικές για το τι είναι και πώς αυτό το καλό
υπηρετείται καλύτερα. Οταν οι πολιτικές ακυρώνουν στην πράξη συνταγματικές
κατακτήσεις που διέπουν τη δημοκρατική αρχή λειτουργίας του κράτους, υπάρχει
πρόβλημα. Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, η κατάλυση της διάκρισης των εξουσιών,
η κυριαρχία της εξωθεσμικής τρόικας πάνω στην εκλεγμένη κυβέρνηση, είναι
μερικές από τις εκφάνσεις αυτού του θεσμικού προβλήματος.
4. Έχει το δημόσιο συμφέρον πολιτικο-ιδεολογικά
χαρακτηριστικά; Προφανώς. Το κράτος, ενώ υποστηρίζει ότι υπηρετεί το δημόσιο
συμφέρον, αφήνει μέχρι τώρα στο απυρόβλητο επιφανείς φοροφυγάδες και διεφθαρμένους
πολιτικούς. Γιατί επομένως ευνοούν το δημόσιο συμφέρον πράξεις που περικόπτουν
το κοινωνικό κράτος και υπονομεύουν την ποιότητα της δημόσιας Παδείας, μέσω
συνεχών περικοπών, τεχνητών συγχωνεύσεων σχολείων και πανεπιστημίων,
απαξίωσης των εκπαιδευτικών; Προφανώς γιατί βολεύει τους νομείς της εξουσίας.
Νέους και παλαιούς.
Γράφει ο Χρήστος Ζέρβας
(Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 19/5/2013)
c.zervas@eleftherotypia.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου